Το σπήλαιο στη Λυγιά

  

Ανεβαίνοντας στο καράβι για το νησί των Φαιάκων λίγο πολύ θα έχετε βρεθεί στα πάνω καταστρώματα να χαζέψετε την αποχώρηση του πλοίου. Εάν και η παρέμβαση του ανθρώπου στον κόλπο της Ηγουμενίτσας έχει «μουτζουρώσει» λίγο το τοπίο, υπάρχουν ακόμα μικρές “νησίδες” ομορφιάς, όπως οι μικροί ορμίσκοι στα νότια πριν το Χοντρομούτρι (Κοντραμούρτο) , το καταπράσινο Αγιονήσι  αλλά και ο υδροβιότοπος που απλώνεται πίσω από την λωρίδα του Δρεπάνου, που καταφέρνουν να σας κρατήσουν στο κατάστρωμα έχοντας για παρέα....  τον μαΐστρο να σας δροσίζει.

Καβατζάροντας την μύτη  του Δρεπάνου συνήθως παρατείνεται την  παραμονή σας  στο κατάστρωμα μέχρι να περάσετε το στενό  ανάμεσα στη χερσόνησο της Λυγιάς και την νήσο Πρασούδι.

Στο σημείο αυτό το ενδιαφέρον συνήθως  εστιάζεται στο Πρασούδι με τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής εκκλησιάς στο νότιο άκρο αλλά και στην μεγάλη αποικία γλάρων που «εξουσιάζει» το νησί.

 Την επόμενη φορά σας προτείνω να αλλάξετε πλευρά και να προσέξετε την σπηλιά που υπάρχει απέναντι στη ξηρά. Ακόμα καλύτερα κανονίστε μία εξόρμηση με σκάφος για να απολαύσετε και το εσωτερικό της.

Η περιοχή οριοθετείτε από τρείς μεγάλες οπές στους βράχους με την πιο νότια να προσφέρει υδάτινη δίοδο σε μικρή βάρκα ή κανό-καγιάκ. Βέβαια μπορείτε να αγκυροβολήσετε και να μπείτε κολυμπώντας μέσα. Αυτό που πρέπει να προσέξετε  είναι να συγχρονίσετε την είσοδο και την έξοδο σας ώστε να μην συμπέσει με τον κυματισμό από κάποιο διερχόμενο πλοίο!!

Το εσωτερικό της σπηλιάς θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω καθώς θα σας υποδεχτεί  από κάτω σας ένας γαλαζοπράσινος συνδυασμός κρυστάλλινων νερών. Από πάνω θα σας «καλύπτει» ένας θόλος (ύψους περίπου 6μ.)  από ιζηματογενές πέτρωμα στις αποχρώσεις του καφέ και του πράσινου.  Στο βάθος, σας περιμένει μία «ιδιωτική» παραλία με βότσαλα . Ξαπλώστε και  απολαύστε τα παιχνιδίσματα του ήλιου καθώς προσπαθεί,  να εισβάλει στο εσωτερικό. Προσπαθώ να φανταστώ την μαγεία των χρωμάτων, καθώς ο Ήλιος θα χάνεται στα Δυτικά και θα έχει εκείνη την μοναδική στιγμή, την δυνατότητα να στείλει κατευθείαν μέσα στο χώρο τις  πορτοκαλί  ακτίνες του!!! Σας προτρέπω ακόμα να κλείσετε για λίγο τα μάτια και να αφήσετε να σας αποπάρει ο υπόκωφος παφλασμός του νερού πάνω στα στρογγυλά βότσαλα,   που τον συντροφεύει ο ήχος των εκατοντάδων  γλάρων από το Πρασούδι.

  Αποχωρώντας μπορείτε να υπογράψετε στο «Παρουσιολόγιο» που πρέπει να υπάρχει από την επίσκεψη μου τον Ιούλιο του 2010. http://el.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=1023872

 Το σημαντικότερο όμως που μπορείτε να προσφέρεται στο χώρο είναι να απομακρύνεται (όσο μπορείτε)  τα άχρηστα αντικείμενα που τυχόν να έχει ξεβράσει η θάλασσα, ώστε το μέρος να είναι όσο γίνεται πιο καθαρό.

Χάρτης

Είσοδος

Κοιτώντας.. ...Ψηλά

Το Παρουσιολόγιο

Το Πρασούδι από την είσοδο της σπηλιάς.

Μπλε.........

Θεέ μου, πόσο μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε!!!!!
Οδυσσέας Ελύτης

Τα Άλογα του Σουλίου

  Είχα υποσχεθεί  ότι με κάθε μέσω θα προσπαθούσα  να αναδεικνύω, με τα λιγοστά μέσα που έχω, το θέμα. Το χρωστάω σε εκείνο το κοπάδι των αγέρωχων αλόγων που συνάντησα λίγο πιο κάτω από την ψηλότερη κορυφή των βουνών του Σουλίου (Άλισσος 1613μ).

  Ομολογώ ότι αν και  είμαι Θεσπρωτός αγνοούσα την ύπαρξή τους. Μάλλον αυτή είναι η γοητεία της Θεσπρωτίας, μου αποκαλύπτει σιγά σιγά τις μυστικές ομορφιές της και  παραδέχομαι κάθε φορά με αφήνει έκπληκτο.

  Η «συνάντηση»  έγινε ένα κρύο πρωινό του Φεβρουαρίου το 2010 ανεβαίνοντας στα Όρη Σουλίου http://el.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=767573 και παραμένει ανεξίτηλο στην μνήμη το βλέμμα  αυτών των πλασμάτων που στεκόταν κόντρα στο κρύο βοριά. Προσπάθησα μάταια να τα πλησιάσω και κατάλαβα πόσο λάθος έκανα. Τα Άλογα του Σουλίου δεν ζητούν την άμεση επαφή με τον άνθρωπο. Απαιτούν να προστατεύσουμε το δικαίωμα τους να περιφέρονται ανενόχλητα στα πανέμορφα βουνά του Σουλίου. Άλλωστε δεν θα μπορούσα να βρω καλύτερο  τρόπο να περιγράψω σε κάποιον, με παράδειγμα, την «ψυχή» των αδούλωτων Σουλιωτών, παρά να τον προτρέψω να έρθει να θαυμάσει  αυτά τα Άλογα.
Καταλήγοντας θα ήθελα να γίνει μία διόρθωση. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πρέπει να αποκαλούμε αυτά τα πανέμορφα πλάσματα  με τον όρο «Άγρια» Υποψιάζομαι ότι το κάνουμε από ζήλια γιατί αυτό που μας λείπει και το αποζητούμε, αιχμαλωτισμένοι στην καθημερινότητα, το απολαμβάνουν αυτά.....την Ελευθερία . Λοιπόν από εδώ και πέρα θα πρέπει να μιλάμε για τα «Ελεύθερα» Άλογα του Σουλίου που  όπως και  οι κάτοικοι του, τότε , τώρα και πάντα, θα αντιστέκονται σε οπουδήποτε μορφή υποδούλωσης. 

Τα άλογα μόλις που διακρίνονται στον αυχένα (δίπλα στο αριστερό μπατόν)

Απέναντι όχθη ....

   Την ημέρα του Πάσχα ξεκίνησα πολύ πρωί (πριν τις  ετοιμασίες ..του οβελία) για να περάσω στην άλλη όχθη του ποταμού….. Η πορεία μου αρχικά με έβγαλε στην Γέφυρα της Μενίνας περπατώντας στην έρημη Ε.Ο Ιωαννίνων Ηγουμενίτσας.

Διασχίζοντας την γέφυρα το υπέροχο φεγγάρι άρχισε να δίνει την σκυτάλη  στο φως της χαραυγής και εγώ έστριψα με πορεία προς το Δονάτο (Βίλια). Ο δρόμος ξεκινάει δίπλα στο ποτάμι αλλά σε λίγο παρεμβάλλονται μερικά χωράφια με τριφύλλι.Tην ώρα εκείνη η πρωινή καταχνιά που χαϊδεύει τα χωράφια συνθέτει μια όμορφη εικόνα με βοηθούς τον Καλαμά και τα άγρια βραχώδη βουνά στο βάθος. Μια εικόνα όμως που δύσκολα μπορεί να αιχμαλωτιστεί από έναν φωτογραφικό φακό αφού τα χρώματα της χαραυγής αποτυπώνονται γκρίζα στην μηχανή μου Τα μάτια όμως απολάμβαναν αυτή την εικόνα, γιατί η αίσθηση αυτή συμπληρωνόταν από την υγρασία της αυγής, την οσμή του τριφυλλιού και των κάθε λογής ανθισμένων φυτών... και φυσικά τον ήχο τον πουλιών που συντρόφευαν την βοή το νερών του πόταμου . Απέναντι  στην Αβαρίτσα το φόντο βγαίνει από το γκρίζο και  ντύνετε δειλά - δειλά με τα χρώματα του πρωινού. Οι κουτσουπιές  πρωταγωνίστριες της εποχής αρχίζουν να ξετινάζουν την νύχτα από πάνω τους και αποκαλύπτουν, ξεκινώντας από της αποχρώσεις του μοβ, την πανέμορφη κόκκινη ανθοφορία τους…… Να γιατί ένας άνδρας μπορεί να δακρύσει!!!......για το μεγαλείο της φύσης καθώς «ξυπνάει» και ξεδιπλώνεται μπροστά του.

 ….. Ο δρόμος  αρχίζει να γίνεται ανηφορικός και διακόπτετε από μικρά ρέματα Το βλέμμα μου μετακινείτε ψηλά για να αντικρίσει τα πρώτα σπίτια του Δονάτου πνιγμένα μέσα στην βλάστηση και περιτριγυρισμένα από κλιμακωτά μποστάνια στις πλαγιές.

Επόμενη στάση η κορυφή του λόφου που βρίσκετε στην άκρη του χωριού, όπου υπάρχει η εκκλησία της Υπαπαντής και το νεκροταφείο. Τα ενδιαφέρον μου επικεντρώνεται όμως λίγο πιο μέσα… ο λόγος για τα χαλάσματα μερικών οικιών που για μένα έχουν μια ιδιαίτερη σημασία …..

  Μικρός παίζοντας στην αυλή της Γιαγιάς Πανάγιως πάντα μου προκαλούσε δέος αυτός ο λόφος που για τα ματάκια μου φάνταζε ….βουνό. Στη βάση του «βουνού» ακριβώς εκεί που αναγκάζεται ο Καλαμάς να αλλάξει βίαια  την ροή του βγάζοντας μια απόκοσμη βοή ξεκινά μία γραμμή από βράχους που διατρέχουν σαν ραχοκοκαλιά το «βουνό» μέχρι την κορυφή. Εκεί πάνω, εκείνα τα χρόνια, ξεχώριζα πάντα ένα σπίτι και η φαντασία μου έπλαθε ιστορίες…. με κεντρική ηρωίδα την «αλλόκοτη γριά», επικυρίαρχο του ισχυρού ορεινού όγκου που ελέγχει το ποτάμι  αλλά και… εμένα για όποια τυχόν σκανδαλιά σκαρφιζόμουν  ……

…..Τελικά μετά από τόσα χρόνια η επίσκεψη ήταν επιβεβλημένη για να «ξεδιαλύνω» μερικά πράγματα!!!! Απομυθοποίηση;  όχι , μπορεί το τρομερό σπίτι της  βάβως να είναι τελικά ένα δύο ερειπωμένα πέτρινα σπιτάκια που δείχνουν ταλαιπωρημένα από το χρόνο  αλλά επιτέλους βρήκαν την «δικαίωση» για τα τόσα τρομερά που τους είχα προσάψει…..

   Απομακρύνομαι… από τις αναμνήσεις μου και παίρνω τον κατηφορικό δρόμο κάτω από την εκκλησία για να κατευθυνθώ στον τελικό προορισμό μου, το εκκλησάκι του Αγ. Μάρκου (όπως τουλάχιστον έμαθα ότι είναι αφιερωμένο) Το σημείο αυτό το είχα επισημάνει εδώ και αρκετό καιρό στους συχνούς περιπάτους στην απέναντι όχθη.

 Το Ξωκλήσι   είναι σχετικά πρόσφατης κατασκευής (στη επιγραφή αναγράφεται το έτος 1999). Αυτό που προσδίνει ενδιαφέρον στο χώρο είναι η τοποθεσία που καταλαμβάνει. Ο χώρος μπροστά από το Ιερό έχει όλα τα χαρακτηριστικά αυτού που αποκαλώ «μπαλκόνι». Δηλαδή η θέση στην  οποία στέκεσαι και μπροστά σου ξετυλίγεται μία πανδαισία εικόνων που συνθέτουν ένα εκπληκτικό πανόραμα. Ο ήλιος ακόμα δεν έχει ξεμυτίσει από τα Όρη της Παραμυθιάς και παίρνω μία καρέκλα από το προαύλιο ( η ετοιμασίες είναι εμφανής για την γιορτή του Αγίου Μάρκου με στοιχισμένα τραπέζια και καρέκλες). Κάθομαι στην άκρη του πλατώματος και ξαφνικά νιώθω  σαν τον επίτιμο προσκεκλημένο μιας παράστασης. Φαίνετε αυτό ήταν το δώρο της Φύσης στα τεσσαρακοστά γενέθλια μου που συνέπεσαν με την ημέρα του Πάσχα. Στο πανόραμα που μου προσφέρετε, στην βάση του έχω τον Καλαμά, από τα αριστερά μου έχω την Οσδίνα και την βυζαντινή υφή των εκκλησιών γαντζωμένων στα βράχια. Στο κέντρο μου αποκαλύπτονται η Πετροβίτσα, η Πλακωτή. Λίγο πιο πέρα η Μονή των Παγανίων και η Τσουρίλα . Όλα αυτά πάντα υπό την σκέπη των επιβλητικών βουνών που αυτά τα χρόνια έχω διασχίσει και μου έχουν προσφέρει αμέτρητες συγκινήσεις… και ακόμα μία ...τώρα….. καθώς οι πρώτες ακτίνες του Ήλιου καβαλούν τις κορυφές πάνω από την Πετροβίτσα και ξεχύνονται σε όλη την κοιλάδα και ήδη έχουν αρχίζει να ζεσταίνουν  το πρόσωπό μου μεταδίδοντας αγαλλίαση στην ψυχή… Από αυτή την στιγμή αρχίζω να αιχμαλωτίζω δεκάδες εικόνες στην φωτογραφική μου μηχανή έχοντας συμπαραστάτη τον ήλιο με τις πρωινές ακτίνες να πλουτίζουν τις εικόνες με τις αγαπημένες μου αποχρώσεις. Για αυτό τον τελευταίο λόγο πιστεύω ότι η συγκεκριμένη τοποθεσία θα πρέπει να είναι ιδανική και για απογευματινή φωτογράφιση καθώς ο ήλιος θα αρχίζει να αποχωρεί πίσω από το Παλαιοχώρι, έτοιμος να βουτήξει μέσα στο βαθυγάλανο Ιόνιο, θα χαρίζει με τις τελευταίες του ακτίνες τις πινελιές  που χρωματίζουν τα βουνά απέναντι με ένα καταπληκτικό πυρακτωμένο πορτοκαλί….

Κρυφτο.. με το Ήλιο

Καιρός για την επιστροφή καθώς από εκείνο το σημείο φαίνεται καθαρά και κάτι άλλο… το σπίτι της γιαγιάς Πανάγιως με το καπνό να προδίδει τις πρώτες ετοιμασίες για το ψήσιμο του οβελία……αλλά το κυριότερο φανερώνει ότι η οικογένεια μου έχει εγκαταλείψει τις αγκάλες του Μορφέα και θα έχει αρχίσει να με αναζητεί….          

Η κουτσουπιά στις δόξες της...

Κουτσουπιές σε παραταξη στην Ε.Ο Ηγουμενίτσας - Ιωαννίνων

Πρωϊνή άποψη της Αβαρίτσας

Ο Δονάτος (Βίλια) από το "Σπίτι της Βάβως"

Δονάτος (Βίλια) Ξεχασμένα...σπίτια

     

Λαμπανίτσα... Περί Ονόματος

   Παρακολουθώντας το πάρα πολύ καλό Blog  http://glousta.blogspot.com/ διάβασα το άρθρο του Μιχάλη Πασιάκου στην εφημερίδα «Θεσπρωτών Διαβούλευση» με θέμα: «Τοπωνυμία, Οικισμωνύμια και Μικροτοπωνύμια της Θεσπρωτίας».  Με αυτή την αφορμή ξεκίνησα μια μικρή προσπάθεια για να βρω την προέλευση της  “παλιάς” ονομασίας του χωριού, Λαμπανίτσα.  Η ερευνά μου βασίστηκε αποκλειστικά στο Διαδίκτυο και κατά την γνώμη μου κατέληξα κάπου. Η αρχή έγινε από το Site Πανδέκτης  http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/168502  όπου βρήκα πότε έγινε η μετονομασία του χωριού (12/3/1928). Μια πρώτη σκέψη ήταν μέσω της εφαρμογής translate.google.com να βρω μια αντιστοιχία του ονόματος Ελαταριά  (Έλατο) με την απόδοση της λέξης στα Σλαβικά, Αρβανίτικα κ.α., με πιο πιθανή τα σλαβικά λόγω της κατάληξης –ιτσα, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Από τις μετονομασίες των Χωριών προέκυψε και άλλα χωριά με την ίδια ονομασία. Το πρώτο μετονομάστηκε σε Πλακίδα στο Νομό Κοζάνης χωρίς να βρω κάποια αξιοπρόσεκτη αντιστοιχία. Αυτό που μου κίνησε το ενδιαφέρον ήταν το δεύτερο χωριό που μετονομάστηκε σε Μικρολίβαδο και βρίσκετε στο ΝομόΓρεβενών http://www.mikrolibado.gr/istoriko (To 1692 το χωριό ονομαζόταν Λαβανίτσα και είχε 28 κατοίκους. Το 1858 ονομαζόταν Λαμπανίτσα και είχε μόλις 16 κατοίκους). Το ενδιαφέρον σε αυτήν την μετονομασία είναι εκτός από τα παρόμοια χαρακτηριστικά με την Ελαταριά, βρίσκετε στην λέξη που μετονομάστηκε (Μικρό Λιβάδι). Στο translate.google.com (Greek to Serbian) η μετάφραση της λέξης Λιβάδι είναι  ливада (livada). Με βάση την λέξη αυτή με μια μικρή παράφρασή της και προσθέτοντας την κατάληξη –ιτσα που  χρησιμοποιείτε σε τοπωνύμια  -ίτσα=σλάβικης προέλευσης κατέληξα ότι μια «ελεύθερη» εξήγηση το ονόματος Λαμπανίτσα πρέπει να είναι «Λιβάδι» και εάν προσδώσουμε υποκοριστική «υφή» στην λέξη (με δεδομένη την γνώση της τοπογραφίας του χώρου) η ονομασία του χωριού θα μπορούσε να είναι (το χωριό χτισμένο στο μικρό λιβάδι ). Ακόμα μια παραπλήσια εκδοχή είναι το χωριό να χρωστάει την  ονομασία του και από την Θέση «Λιβάδι», το οροπέδιο που βρίσκετε Νότια του χωριού κάτω από την Χιονίστρα.

Σημείωση. Η προσπάθεια αυτή είναι μια ερασιτεχνική προσέγγιση του θέματος και θα με χαροποιούσε πολύ εάν υπήρχε μια άλλη πιο εμπεριστατωμένη άποψη.