Το Πάρκο των Ψυχών

Τις νύχτες
αφουγκραζόμουν τους θρόους τής σιγής
κ' η ανάσα του χαμόγελου
δε γνώριζε τη μετάνοια.

Να δακρύζω
πάνω στα διάφανα χέρια μου
από μια διάφανη χαρά
που δεν επιθυμεί.

Όχι θωπεία. Όχι όνειρο.
Πιο πέρα.
Εκεί που καταλύεται τ' όνειρο
κι η φθορά έχει φθαρεί.

Γιάννης Ρίτσος (Εαρινή Συμφωνία)

… με το ολόγιομο φεγγάρι για συντροφιά έφτασα εδώ, στο Πάρκο των Ψυχών, διάβηκα το κατώφλι και τις αντάμωσα. Μαζί γυρίσαμε στον χρόνο και τον χώρο. Βουβά κοιτάξαμε απέναντι το έρημο κτίριο …το Σανατόριο της Πάρνηθας, εκεί που πονεμένες φυματικές ψυχές καρτερούσαν στωικά την  λύτρωση. Και θαρρείς πως όταν ήρθε ο καιρός να αφήσουν αυτόν το χώρο μερικές από αυτές στάθηκαν για πάντα εδώ στο Πάρκο τους. Και οι ψυχές αυτές πότισαν το χώμα, την πέτρα, πιάστηκαν απ΄ τις ρίζες των Δέντρων. Πήραν χρώμα πράσινο, γίναν κλώνοι που χάιδευαν εκεί ψηλά το Γαλάζιο του ουρανού….Ψυχές στην Ψυχή των Δέντρων …της Φύσης.

 Αντάμα τις βρήκε και η μεγάλη συμφορά, όταν η φωτιά σκόρπισε την καταστροφή, την στάχτη….Όμως καμιά τους δεν χάθηκε, δεν έφυγε μακριά με τον μαύρο καπνό της λύπης. Με πείσμα γαντζώθηκαν για τα καλά μέσα στους κορμούς των καμένων δέντρων. Περίμεναν υπομονετικά ξανά την ελευθερία  και αυτή ήρθε απ το χέρι ανθρώπου – γλύπτη. Σμίλεψε διόδους έκφρασης, που απελευθέρωσαν από την λήθη, τις Ψυχές των Ανθρώπων και των Δέντρων, δίνοντας μορφή  στους πόνους και την χαρά, το δάκρυ και το γέλιο, τον χαμό και την ελπίδα. Πήραν μορφή οι Ψυχές της Φύσης και σιγά σιγά θα ξεχυθούν να ανταμώσουν ξανά τον ουρανό, το χώμα ,το νερό και θα φέρουν ξανά την Ελπίδα, το Πράσινο το Δάσος. Το γκρι του Χειμώνα, θα γίνει χρώμα Άνοιξης και το εαρινό ευωδιαστό αεράκι θα περνά ξανά ανάμεσα από του κλαδιά των Έλατων όπως τότε όταν έφτανε εκεί απέναντι στο Σανατόριο της Πάρνηθας γεμίζοντας τα στήθη του Ανθρώπου - Ποιητή με ελπίδα και δύναμη…..

"Αγαπούμε

τον ουρανό και τη γη

τους ανθρώπους και τα ζώα

τα ερπετά και τα έντομα.

Είμαστε κι εμείς

όλα μαζί

κι ο ουρανός και η γη...."

Γιάννης Ρίτσος (Εαρινή Συμφωνία)

Σανατόριο της Πάρνηθας 1938 

Το κορμί μας περήφανο

απ' της χαράς την ομορφιά.

Το χέρι μας παντοδύναμο

απ' την ορμή της αγάπης.

Μη μας καλείτε να φύγουμε.

Κλεισμένοι στο κορμί μας

είμαστε παντού.

Πάμε στους αγρούς

να φορέσουμε στα δάχτυλα

τις παπαρούνες και τον ήλιο

και την καινούργια χλόη.

Στα μάτια σου δε λιμνάζει

μήτ’ ένας κόκκος ίσκιου.

Να ο ήλιος που τρέχει

μέσα στα δάση

Δεν έχουμε αργήσει

Οι άνθρωποι

περνούν πλάι μας

ωραίοι αγαπημένοι

ντυμένοι

τ' όνειρό μας τη νιότη μας

και την αγάπη μας.

 Ζητώντας το θεό

ζητούσα εσένα.

Άνοιξε τα παράθυρα

να μπει το φως

η ατίθαση ριπή του ανέμου

το αψύ χνώτο

των μεγαλόπρεπων βουνών

Αγαπημένη

δεν έχω παρά μόνο μιας στιγμής

τη ζωή και το φτερούγισμα.

Θ' αφήσω

τη λευκή χιονισμένη κορυφή
που ζέσταινε μ' ένα γυμνό χαμόγελο
την απέραντη μόνωσή μου.

Θα τινάξω απ' τους ώμους μου
τη χρυσή τέφρα των άστρων
καθώς τα σπουργίτια
τινάζουν το χιόνι
απ΄τα φτερά τους.

Έτσι σεμνός ανθρώπινος ακέριος
έτσι πασίχαρος κι αθώος
θα περάσω
κάτω απ' τις ανθισμένες ακακίες
των χαδιών σου
και θα ραμφίσω
το πάμφωτο τζάμι του έαρος.

Θά 'μαι το γλυκό παιδί
που χαμογελά στα πράγματα
και στον εαυτό του
χωρίς δισταγμό και προφύλαξη.
Σα να μη γνώρισα
τα χλωμά μέτωπα
των χειμωνιάτικων δειλινών
τις λάμπες των άδειων σπιτιών
και τους μοναχικούς διαβάτες
κάτω απ' τη σελήνη
του Αυγούστου.

Ένα παιδί.

Αποσπάσματα από την "Εαρινή Συμφωνία" του Γιάννη Ρίτσου που έγραψε κατά την νοσηλεία του στο Σανατόριο της Πάρνηθας

Η δημιουργία του Πάρκου των Ψυχών είναι του Σπύρου Ντασιώτη